Hành Trình Giữ Lửa Nghề Bánh Khóm Hoa Mai Ở Vùng Đất Vĩnh Hòa Phú

Ở miền Tây Nam Bộ, nơi những cánh đồng trải dài và dòng nước phù sa vẫn còn thơm mùi đất, có một món bánh mộc mạc nhưng chứa đựng cả một kho tàng văn hóa lâu đời: bánh khóm hoa mai. Không chỉ là món quà quê dân dã, nó còn là biểu tượng của truyền thống, của lao động thủ công và của niềm tự hào mà người dân xã Vĩnh Hòa Phú đã gìn giữ suốt hơn 80 năm qua.

---

1. Nghề truyền thống được truyền qua nhiều thế hệ

Từ thời ông bà xưa, khi nghề làm bánh quai vạc còn thịnh hành, người dân địa phương đã bắt đầu sáng tạo ra món bánh mới dựa trên nguyên liệu khóm chín – đặc sản của vùng đất nhiều nắng. Khoảng những năm 1940, người thợ khéo tay đã nặn chiếc bánh thành hình hoa mai vàng rực, tượng trưng cho mùa xuân, sự thịnh vượng và tài lộc. Và từ đó, cái tên bánh khóm hoa mai được truyền đi trong dân gian như một niềm tự hào của xứ Kiên Giang.

Đến nay, xã Vĩnh Hòa Phú vẫn còn gần 20 hộ làm bánh, tập trung ở 3 ấp Vĩnh Quới, Vĩnh Phú và Vĩnh Hội. Họ chính là những “người giữ lửa”, gìn giữ nghề truyền thống qua từng mẻ bánh.

---

2. Bí quyết tạo nên chiếc bánh khóm hoa mai đặc trưng

Clip chế biến nhân khóm được thực hiện hoàn toàn thủ công. (Nguồn: THVL TỔNG HỢP)

Khi ghé thăm cơ sở của ông Khương Phú – một người thợ có hơn 10 năm gắn bó với nghề – dễ dàng cảm nhận được sự tỉ mỉ và tâm huyết của người làm bánh. Trong gian bếp đỏ lửa, từng chiếc bánh vừa ra lò tỏa hương ngọt ấm, lớp vỏ vàng nhẹ, cánh hoa mai nở xòe đẹp mắt.

Điều làm nên linh hồn của chiếc bánh chính là:

• ⭐ Nhân khóm dẻo thơm
  Khóm chín cây được gọt sạch, cắt sợi và sên liên tục cho đến khi trở thành lớp mứt vàng óng, dẻo quánh, vẫn giữ trọn vị ngọt thanh đặc trưng.

• ⭐ Vỏ bánh giòn nhẹ, mềm bên trong
  Từ hỗn hợp bột mì – nước – dầu thực vật, nhào thủ công để giữ đúng độ mịn. Khi nướng lên, lớp vỏ vàng đều, giòn mà không khô cứng.

• ⭐ Hoàn toàn thủ công
  Ngoại trừ công đoạn nướng, mọi bước còn lại đều làm bằng tay theo công thức gia truyền, tạo nên hương vị không thể có được ở bánh công nghiệp.

Mỗi ngày, cơ sở của ông Phú sản xuất khoảng 30 kg bánh, nhưng vào dịp Tết, sản lượng tăng gấp đôi. Nhiều khách du lịch tìm đến tận nơi mua làm quà, thậm chí bánh được gửi ra các tỉnh và ra nước ngoài.

---

3. Vì sao bánh khóm hoa mai được yêu thích đến vậy?

✔ Hình dáng hoa mai tinh tế – mang ý nghĩa may mắn

Chiếc bánh không chỉ ngon mà còn đẹp, mang biểu tượng tươi sáng của mùa xuân.

✔ Vị ngọt thanh tự nhiên từ khóm tươi

Không phẩm màu, không chất bảo quản — chỉ có vị tự nhiên của trái cây tươi.

✔ Hương vị hài hòa – dễ ăn, dễ ghi nhớ

Lớp vỏ giòn nhẹ hòa quyện cùng nhân khóm mềm dẻo tạo cảm giác thanh mát, dễ gây “nghiện”.

✔ Món quà quê tinh tế

Từ giỏ quà Tết, mâm cỗ ngày lễ cho đến buổi trà chiều, bánh khóm hoa mai luôn xuất hiện như một biểu tượng của sự sum vầy và thân tình.

---

4. Hướng đi mới để giữ gìn và phát triển nghề truyền thống

Chính quyền địa phương đã và đang hỗ trợ:

• cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm,

• quảng bá và giới thiệu sản phẩm,

• hướng đến xây dựng sản phẩm OCOP,

• tạo đầu ra bền vững cho người dân.

Mục tiêu rất rõ ràng: biến nghề truyền thống không chỉ là ký ức mà là nguồn thu nhập ổn định, lâu dài.

---

5. Kết luận – Món bánh gói trọn hương quê và ký ức

Bánh khóm hoa mai không chỉ làm say lòng người bởi vị ngọt thanh hay hình dáng đẹp mắt, mà còn nhắc nhớ về một vùng đất giàu truyền thống. Đó là câu chuyện về những con người kiên trì giữ nghề, về tinh hoa ẩm thực miền Tây và về sự sum vầy ấm áp mỗi độ xuân về.

Một món bánh nhỏ, nhưng mang theo cả một mảnh văn hóa lớn của xứ Kiên Giang.